İktisat Nedir ?

  İktisat Nedir ?
İktisat olarak adlandırdığımız sosyal bilim dalı günümüz dünyasının dengelerini belirleyen geniş bir alanın ismi olmakla beraber bireylerin maddi refah ve düzeylerini ele almaktadır. İktisat hakkında yüzeysel bilgi edinmek için bu kısa makale okuyanlara fayda sağlayacaktır. İktisadı her ne kadar sınırlarını aşmış etki alanı geniş bir bilim dalı olarak ele alıyor olsak da kısa bir anlatım herkes için yararlı olur.

İktisat, insanların sonsuz olan ihtiyaçları karşısında doğada var olan sınırlı kaynakların dengeli şekilde nasıl kullanılacağını inceleyen bir sosyal bilim dalıdır. Sosyal bilim olarak nitelendirdiğimiz iktisatın analitik yapısı da vardır. İktisat bireylerin, toplumların, şirketlerin iktisadi davranışları ile faaliyetlerini inceler. İktisat, ‘üretim, ticaret, dağıtım ve tüketim’ kavramlarını içeren tüm insan aktivitelerini kapsar.

İktisadi faaliyetlerin; ‘İnsanların refah düzeylerini artırmak, insanların ihtiyaçlarını karşılamak, insanların içinde bulundukları maddi şartları düzeltmek’ olmak üzere üç çeşit niteliği vardır. İktisat üretimden tüketime uzanan yelpazede yer alan tüm hareketleri ele alır. Bu hareketler bir girişimciye ait olabileceği gibi bir toplumun göstermiş olduğu arz talep tepkileri de olabilir.

Kaynakların, ihtiyaçların karşısında en verimli şekilde kullanılması için çaba gösteren iktisat malların kimler arasında nasıl dağılıcağını belirlemektedir. Üç temele dayandıracak olursak üretim ve tüketimden sonra dağılımın toplumda dengeyi sağlamak adına ne kadar önemli olduğunu kavramış oluruz. Gelir dağılımı bu dengenin en önemli unsuru konumundadır. Çünkü bireylerin maddi refah ve düzeylerini, sosyal yaşam içerisindeki statülerini belirleme de etkin bir rol oynamaktadır.

İktisat, ekonomik hayatın irdeleyicisi olmakla beraber sosyal yaşamın da detaylarına inmektedir. Çünkü insanların sosyal yaşam içerisinde göstermiş olduğu tüm davranış ve faaliyetler var olan dengeyi etkileyebilmektedir. Bu döngü içerisinde iktisatçılar farklı yöntemler kullanarak iktisadi analizler yapmaktadırlar.

İktisadi Kavramlar

Mal; İnsanların duyduğu çeşitli ihtiyaçları tatmine yarayan unsurlara denir. İktisadi kaynakların sınırlı olduğunu düşünürsek bunların yardımı ile üretilen tüm malların da sınırlı olduğunu söyleyebiliriz.

Üretim; Malların insanların ihtiyaçlarını tatmine yarayacak hale getirilmesi işlemine üretim denir. Bu işlemi gerçekleştirmek için kullanılan emek, makine, hammadde gibi unsurlara üretim faktörleri denir.

Tüketim; İnsanların malları depolamak yahut kullanmak amacı ile satın almasına tüketim denir. Tüketimi etkileyen gelir düzeyi, ikame ve tamamlayıcı mal fiyatı, tercihler ve zevkler gibi birçok faktör vardır.

Bölüşüm; Piyasada yaratılmış olan değerlerin çeşitli ölçülere göre üretim faktörleri ve bireyler arasında dağılımına bölüşüm denir.

İhtisaslaşma; İnsanların belirli bir birim üzerinde yoğunlaşarak o birimde uzman hale gelmesi, ehliyet ve kabiliyet kazanması ihtisaslaşma olarak adlandırılır.

İş Bölümü; Bir yapılanma içerisinde insanların ihtisas esasına göre birimlere ayrılmasına iş bölümü denir. Her bir birim departman olarak adlandırılır. Satış, üretim, müşteri hizmetleri, insan kaynakları, pazarlama…

Tüm bu açıklamalar doğrultusunda iktisat bilimi; üretim ile tüketim veya arz ile talep arasında dengenin nasıl oluştuğunu ve üretim faktörlerinin ( toprak, emek, sermaye ve girişimci ) nasıl kullanıldığını inceleyen bir bilim olarak tanımlanmaktadır.